Binalardaki yangınlar yıllık çok büyük zararlara neden oluyor. Önleyici zarar azaltımı için bu nedenle yapısal ön koşullar oluşturulmalıdır. Bu arada örneğin DIN 1168 / DIN EN 13279-1 doğrultusundaki alçı sıvası gibi yanmayan yapı malzemelerinin kullanımı diğerlerinin yanında buna aittir.
Alçı - DIN 4102 doğrultusunda A1 yapı malzemesi sınıfındaki mineralli ve yanmayan yapı malzemesi.
Bu arada alçı sıva bileşimi özel bir önem taşır. Alçının kristal yapısında iki molekül su bulunmaktadır. 10 mm alçı sıvasında m² başına yaklaşık 2 litre su vardır. Yangın durumunda "söndürme suyu" olarak serbest kalır.
Serbest kalan su buharı soğutan, alev geciktirici, ilgili bölge içinde sıcaklığın 1000°C üzerine yükselmemesini sağlayan bir buhar sisi oluşturur. Yani alçı alevin yayılmasının yavaşlamasına aktif olarak katkıda bulunur.
Alçı kendini yangından koruma yapı malzemesi olarak kanıtlamıştır ve yapı bileşenlerinin yangına dayanımını iyileştirmek için düzenli olarak uygulama alanı bulmaktadır.
Beton yapı bileşenlerinde bir yangından koruma kaplamasının en basit şekli bir alçı sıvası tabakasının uygulanmasıdır.
Alçı tabakası beton kaplama ile birlikte donatılardaki çok hızlı sıcaklık artışını engeller ve özellikle kirişlerde ve kolonlarda asgari kesit boyutların artırır.
P IV harç grubunun alçı sıva harcı bu arada sıva tabanı ile veya olmadan uygulanabilir. Detayları DIN 4102-4 düzenler.
Sıva tabanı olmayan beton yapı bileşenleri üzerinde alçı sıvası
Sıva tabanı olmayan alçı sıvalarında sıvanın yapışması uygun bir alt tabaka veya ilave işlemler sayesinde sağlanır. Bu sağlanır, eğer sıva tabanı
a) DIN V 18550 doğrultusundaki gereksinimleri yerine getirirse,
b) DIN V 18550 doğrultusunda 5 mm kalınlığında tam örten bir kaba sıvayı içeriyorsa ve
c) betondan ve/veya aşağıdaki türde ara yapı bileşenlerinden oluşuyorsa:
• Alışılmış kalıpların kullanımı ile, örneğin ahşap kalıpların kullanımı ile, çelik kalıpların kullanımı ile veya plastik kaplı kalıp plakalarının kullanımı ile DIN 1045' e göre beton
• DIN 4158, DIN 4159 ve DIN 278'e göre ara yapı bileşenleri ile bağlantılı olarak DIN 1045' e göre beton
• Hafif agrega beton, örneğin Bimsbeton
• Gözenekli beton
Yanmayan sıva tabanına sahip beton üzerinde alçı sıvası
Yanmayan sıva tabanları üzerinde alçı sıvası aşağıdaki ön koşullar yerine getirilirse kullanılabilir:
a) Sıva tabanı korunan yapı bileşenine örn. vidalama veya kızakla bağlama sayesinde, aralık bırakan çelik rayların da yardımı ile yeterli derecede bağlanmış olmak zorundadır.
b) Sıva tabanının açıklığı ≤ 500 mm olmalıdır.
c) Sıva tabanının birleşme yerleri yaklaşık 10 cm bindirme payı ile uygulanmalıdır, tek tek sıva tabanı tel ile bağlanmalıdır.
d) Sıva sıva tabanının içine ≥ 10 mm nüfuz etmelidir.
Tuğla duvarlar, sütunlar ve kolonlar
Yangına dayanma sınıfının iyileştirilmesi için iki taraflı sıva yapılmalıdır. Yangına dayanma sınıfının iyileştirilmesi için sıva olarak DIN V 18550 doğrultusundaki PIV harç grubunun alçı sıvası kullanılabilir.
Yangından koruma tekniği bazındaki etkinliğin ön koşulu sıva tabanındaki yeterli yapışmadır. Buna, DIN V 18550 doğrultusundaki sıva tabanındaki gereksinimler yerine getirilirse erişilir.
Uygulanan tuğla duvarın, sütunların ve kolonların kalınlığına ve türüne bağlı olarak gerekli yangına dayanma sınıfı belirlenebilir. Detaylı bilgiyi DIN 4102-4 38'den 45'e kadar tablolarda verir.
Taşıyıcı veya taşıyıcı olmayan ahşap duvarlar
Bunlar DIN 4102-4, bölüm 4.11'de EI 30-B yangına dayanma sınıfına kadar düzenlenmiştir. Bu arada en azından bir duvar DIN V 18550 doğrultusundaki PIV harç grubunun alçı sıvası ile ≥ 15 mm kalınlığında (DIN 4102-4, bölüm 4.11.4.1 c) sıvanmalıdır.
Ahşap yapı bileşenlerinin gerdirilmesi için örn. genişletilmiş nervür metal malzemeden yanmayan bir sıva tabanı kullanılmalıdır.
Çelik kirişler ve çelik kolonlar üzerinde alçı sıva
Alçı sıvaları yanmayan sıva tabanları üzerinde veya, izin alınması halinde, hatta yüksek yangına dayanma sınıfının sağlanması için direkt çelik üzerinde kullanılabilir.
Çelik parçaların korozyona karşı korunması gereklidir. Gerdirilmiş nevürlü metalden, gerdirilmiş metalden veya tel örgüden sıva tabanlarına sahip çelik kirişlerin sıva kaplamaları sıvanın sıva tabanı içine en azından 10 mm nüfuz edebilmesi için ara boşluk parçalarına veya aynı etkiye haiz benzerlerine olmak zorundadır. Sıva tabanları çelik kirişe yeterince sağlam tutturulmalıdır. Uygulamaya ait diğer detaylar DIN 4102-4, baskı 03.94, bölüm 6.2.2 (kirişler) veya 6.3.4 (kolonlar) normundan alınabilir.
Sıva kaplanmış çelik kirişlerin asgari kalınlıkları
DIN 18550-2 doğrultusundaki P IVa veya P IV b harç grubundan sıvanın kullanılması halinde sıva tabanının (gerdirilmiş nevürlü metal, gerdirilmiş metal veya tel örgü) mm olarak asgari sıva kalınlığı d, toplam sıva kalınlığı D ≥ d + 10 mm.
Sıva kaplanmış çelik kirişlerin asgari kalınlıkları
DIN 18550-2 doğrultusundaki P IVa veya P IV b harç grubundan sıvanın kullanılması halinde sıva tabanının (gerdirilmiş nevürlü metal, gerdirilmiş metal veya tel örgü) mm olarak asgari sıva kalınlığı d, toplam sıva kalınlığı D ≥ d + 10 mm.
